Финн-пермь кугезе йылме годсо лексике

Марий да вес финн-угор йылмыласе икгай лексике

Икымше тӱшкашке, хронологий шот дене лончылаш гын, 6 тӱрлӧ лончо пура-тиде: 1)урал кугезе йылме годсо, 2)финн-угор кугезе йылме годсо, 3)финн-пермь кугезе йылме годсо, 4)финн-юл (финно-волжский) кугезе йылме годсо, 5)юл (волжский) кугезе йылме годсо да 6)марий йылмын шкевуя вияҥме жапысе лексике.

Урал кугезе йылме лексике

Урал кугезе калык илыме жапыште кӱ курым лийын. Марий кундемыште тиде курым мемнан эра деч ончычсо 2-шо тӱжемий марте шуйнен. Мутат уке, кугезе йылмын мутвундыжат тиде курымлан келшыше лийын. Венгр ученый П. Хайдун статистический йӧн дене шотлымыж почеш йылмыште улыжат 20-25 тӱжем мут улмаш. Тышеч кызытсе урал (финн-угор да самодий) йылмылаште 500 наре мут веле аралалт кодын. Марий йылмыште швед ученый Б. Коллиндер урал кугезе йылме гыч кодшылан 150 мутым шотла, мут-н: ӱмаште, аза, ӱлнӧ, оҥлаш, шорж «шеч», ошкыл, име, эҥыр, шурмаҥше, тумыш, ите, илаш, пеле, пач «вынер кут», пуаш «южым», покташ, кошкаш, ӱп.

1.4. Финн-угор кугезе йылме годсо лексике

Финн-угор кугезе йылме гыч кодшылан Б. Коллиндер тыгай марий шомак-влакым шотла: шоҥго, оптыш, шогаш, омо, омдаш, оньыш, пунчалаш, чашка, чашкер, чызе, чучаш, тор «кукшо укш», эҥаш, ышташ, ӧндалаш, шер: вӱршер, пун, пӱкташ, пӱнчӧ, пураш «иктаж-кушко», пушкедаш, пылыш. Чылаже 164 шомак погына. Финн-угор кугезе йылме годсо жап мемнан эра деч ончычсо ΙΙΙ тӱжемий гыч ΙΙ тӱжемий марте шуйнен, тунамат эше кӱ курымык улмаш, сандене мут состав пешыжак вашталтын огыл. Илыш ончыко кайыме дене калыкынат илышыже вашталт шоген. Тудо мланде пашаланат тунемеш, вольыкымат ончаш тӱҥалеш, мӱкшымат пален налеш, мӱйымат пога.

Финн-угор кугезе калык индо-иран калык дене лишыл кылым куча. Тидын нерген индо-иран йылмыла гыч пурышо тыгай мут-влак пеш раш ойлат: шӧртньӧ, кудо «пӧрт», мӱкш, мӱй, меж, оҥго, пундаш, рывыж, шур «тӱкӧ», шӱдӧ, водар, верге. Ты жапыште калык кӱртньым пален налеш, торгаяш тунемеш. Мутат уке, окса тунам эше лийын огыл, туге гынат сату вашталтылмаш (бартер манмет) лийын, юмылан ӱшанымаш шкешотан пӱртӱс дене кылдалтше улмаш, кызытсе чимарий вера семын.

Финн-пермь кугезе йылме годсо лексике

Ты жапыште кӱ курым той курым дене вашталтеш. Калык икмыняр металлым кучылташ тӱҥалеш, садлан тудын озанлыкшат ончыко тошкалеш. Мутат уке, тиде жапыште шочшо мутвундо утларак поян лийшаш ыле да утларак родо тукым йылмылаште аралалт кодшаш ыле, но тидым ме ала-молан огына уж. Тиде, очыни, финн да пермь племя-влакын пеш кумда территорийыште верланымыштлан кӧра лийын. Кызытсе марий йылмыште финн-пермь кугезе йылме гыч кодшо да финн ден пермь йылмылаште вашлиялтше 36 шомакым мумо. Икгай мут-влак, мутат уке, утларакат лийыныт, но шукышт аралалт кодын огытыл.

Финн-пермь кугезе йылме годсо марий йылмеш кодшо мут-влак: лӱмӧ (йора), тӱшка, кашка (виян йогышо эҥер нерген), шоршо (кушкыл), ний, пӱкш, шу (шӱльӧ пырчын ӱмбал комжо), вож. Финн-пермь жапыште илыш эше ончыко каен, калык пашалан сайын тунемын, вольыкым ашнаш тӱҥалын, колым кучен да сонарыш коштын гына илен огыл. Озанлыкыште тӱкан вольыкымат ончен, вынерымат куэн моштен, пӧртымат чоҥен. Пӧрт, тошто марий семын, коҥгадыме, шеме лийын, пелыже мландыште улмаш. Тунам эше шотлымаште десятичный системе лийын огыл, шымыт марте веле шотленыт, умбакыже шуко маныныт да ситен.

Финн-юл (финно-волжский) кугезе йылме гыч кодшо лексике

Финн-юл кугезе йылме мемнан эра деч ончыч ΙΙ-шо тӱжемийын пелыж гыч Ι-ше тӱжемийын пелыж марте шуйнен. Финн, мордва да марий йылмылаште веле вашлиялтше шомак-влакым 50 наре мумо. Нуно тыгай улыт: кандаш, индеш, тӱжем, вундо, шолкама, шӱштӧ, кӧрж, пормо, керге, карме, ваштар, нымыште. Шотлашат тесте дене тӱҥалыныт (десятичный системе шыҥен), вургемыштымат утларак сӧрастареныт, шӱштымат кучылташ тӱҥалыныт, оралтымат мландым кӧргычде чоҥен моштеныт, мланде пашаштат, пырчым ӱдымӧ пашаштат кумдан шарлен. Тӱрлӧ кушкыл-влакын лӱмышт почеш каласаш лиеш: кугезына-влак кызытсе марий кундем деч изиш шокшырак велнат иленыт. Нунын илыме верышт, очыни, лышташан-иман да лышташан чодыра кушмо кундемыште улмаш.

Марий да вес финн-угор йылмыласе икгай лексике

Икымше тӱшкашке, хронологий шот дене лончылаш гын, 6 тӱрлӧ лончо пура-тиде: 1)урал кугезе йылме годсо, 2)финн-угор кугезе йылме годсо, 3)финн-пермь кугезе йылме годсо, 4)финн-юл (финно-волжский) кугезе йылме годсо, 5)юл (волжский) кугезе йылме годсо да 6)марий йылмын шкевуя вияҥме жапысе лексике.

Урал кугезе йылме лексике

Урал кугезе калык илыме жапыште кӱ курым лийын. Марий кундемыште тиде курым мемнан эра деч ончычсо 2-шо тӱжемий марте шуйнен. Мутат уке, кугезе йылмын мутвундыжат тиде курымлан келшыше лийын. Венгр ученый П. Хайдун статистический йӧн дене шотлымыж почеш йылмыште улыжат 20-25 тӱжем мут улмаш. Тышеч кызытсе урал (финн-угор да самодий) йылмылаште 500 наре мут веле аралалт кодын. Марий йылмыште швед ученый Б. Коллиндер урал кугезе йылме гыч кодшылан 150 мутым шотла, мут-н: ӱмаште, аза, ӱлнӧ, оҥлаш, шорж «шеч», ошкыл, име, эҥыр, шурмаҥше, тумыш, ите, илаш, пеле, пач «вынер кут», пуаш «южым», покташ, кошкаш, ӱп.

1.4. Финн-угор кугезе йылме годсо лексике

Финн-угор кугезе йылме гыч кодшылан Б. Коллиндер тыгай марий шомак-влакым шотла: шоҥго, оптыш, шогаш, омо, омдаш, оньыш, пунчалаш, чашка, чашкер, чызе, чучаш, тор «кукшо укш», эҥаш, ышташ, ӧндалаш, шер: вӱршер, пун, пӱкташ, пӱнчӧ, пураш «иктаж-кушко», пушкедаш, пылыш. Чылаже 164 шомак погына. Финн-угор кугезе йылме годсо жап мемнан эра деч ончычсо ΙΙΙ тӱжемий гыч ΙΙ тӱжемий марте шуйнен, тунамат эше кӱ курымык улмаш, сандене мут состав пешыжак вашталтын огыл. Илыш ончыко кайыме дене калыкынат илышыже вашталт шоген. Тудо мланде пашаланат тунемеш, вольыкымат ончаш тӱҥалеш, мӱкшымат пален налеш, мӱйымат пога.

Финн-угор кугезе калык индо-иран калык дене лишыл кылым куча. Тидын нерген индо-иран йылмыла гыч пурышо тыгай мут-влак пеш раш ойлат: шӧртньӧ, кудо «пӧрт», мӱкш, мӱй, меж, оҥго, пундаш, рывыж, шур «тӱкӧ», шӱдӧ, водар, верге. Ты жапыште калык кӱртньым пален налеш, торгаяш тунемеш. Мутат уке, окса тунам эше лийын огыл, туге гынат сату вашталтылмаш (бартер манмет) лийын, юмылан ӱшанымаш шкешотан пӱртӱс дене кылдалтше улмаш, кызытсе чимарий вера семын.

Финн-пермь кугезе йылме годсо лексике

Ты жапыште кӱ курым той курым дене вашталтеш. Калык икмыняр металлым кучылташ тӱҥалеш, садлан тудын озанлыкшат ончыко тошкалеш. Мутат уке, тиде жапыште шочшо мутвундо утларак поян лийшаш ыле да утларак родо тукым йылмылаште аралалт кодшаш ыле, но тидым ме ала-молан огына уж. Тиде, очыни, финн да пермь племя-влакын пеш кумда территорийыште верланымыштлан кӧра лийын. Кызытсе марий йылмыште финн-пермь кугезе йылме гыч кодшо да финн ден пермь йылмылаште вашлиялтше 36 шомакым мумо. Икгай мут-влак, мутат уке, утларакат лийыныт, но шукышт аралалт кодын огытыл.

Финн-пермь кугезе йылме годсо марий йылмеш кодшо мут-влак: лӱмӧ (йора), тӱшка, кашка (виян йогышо эҥер нерген), шоршо (кушкыл), ний, пӱкш, шу (шӱльӧ пырчын ӱмбал комжо), вож. Финн-пермь жапыште илыш эше ончыко каен, калык пашалан сайын тунемын, вольыкым ашнаш тӱҥалын, колым кучен да сонарыш коштын гына илен огыл. Озанлыкыште тӱкан вольыкымат ончен, вынерымат куэн моштен, пӧртымат чоҥен. Пӧрт, тошто марий семын, коҥгадыме, шеме лийын, пелыже мландыште улмаш. Тунам эше шотлымаште десятичный системе лийын огыл, шымыт марте веле шотленыт, умбакыже шуко маныныт да ситен.