Ц1ийнан не1аре вахара к1ант.

3. К1ентан майралла:

а)аьнгали дохор;

б)бераш к1елхьара дахар;

в)сиха орца даккхар.

Деанчу орцанах хилла г1уллакх.

ΙΙΙ. Плане ахьожуш издожени тетрадашна т1е д1аязъян йолайо.Урокехь болх чекхбоккху.

ΙV. Белхаш схьалахьор.

V. Урокан жам1 дар.

VΙ. Ц1ахь бан болх: 1амийнарг карладаккха.

 

Г1ий урокаш.

Урокан ц1е:Ахмадов М. «Телефон.»

1алашо: Авторан дахар а, кхолларалла а довзийтар.

Дийцарин чулацам бовзийтар.

Урок д1аяхьар.

Ι.Урокан болх д1ах1оттор.

ΙΙ.Ц1ахь бина болх таллар.

1) Ахмадовн 1умаран биографи схьайийцитар.

2)рог1ехь йийцитар.

3)хаттарш далар.

-Х1ун хан ю дийцар т1ехь юьйцург?

-Муьлш бу дийцаран коьрта турпалхой?

-Х1ун бохам хилира воккхачу стагана?

-Т1амо х1ун бохамаш бина вайна баьллачу т1амо?

ΙΙΙ.Хьалха 1амийнарг карладаккхар.

- Ц1ерш яха вай 1амийначу яздархойн?

-Халкъан барта кхоллараллех лаций дийца?

-Саракаевн «Ирсе б1аьрхиш» дийцар т1ехь коьрта тема х1ун ю?

-Ошаевн «Чайра» дийцар т1ехь юьйцург х1ун зама ю?

-Цу дийцаран коьрта тема х1ун ю?

-Маца а,мичахь вина Ахмадов 1.?

-Муьлха дийцар дув ай цуьнан 1амийнарг?

-Х1ун хан ю дийцар т1ехь гайтинарг,муьлш бу цуьнан коьрта турпалхой?

-Жимачу доьзалан 1ер-дахар а,церан вовшашца йолу юкъаметтиг а муха гайтина дийцарехь?

-Зараан дотт1аг1чо цуьнан деда эвлаяъ санна стаг ву аларан х1ун бахьана ду?

-Вайн махкахь хиллачу т1амо жимачу Зараан дахаре беанчу бохамах лаций дийца.

-Чов а йина, ша больнице охьайиллинчу хенахь,х1ун ойланаш йора жимачу Зараа?

 

ΙV. Керла коьчал йовзийтар.

Хьехархочун дош:

1)Ахмадов Муса вина 1956-чу шарахь Киргизехь.Лаха-Варандара школа чекхъяккхинчул т1аьхьа дешна цо Нохч-Г1алг1айн пачхьалкхан университетехь.Ша дешначу школехь болх бина цо.Школехь доьшуш волуш дуьйна хаьржинера Мусас шен корматаллин-яздархо хила лууш вара и.Хинволчу яздархочун кхетам кхиорехь боккха т1е1аткъам бина цуьнан дас-нанас.Цуьнан да Мохьмад лакхара оьздангалла йолуш, дешна стаг вара.

Ахмадов Муса дуьххьара зорбане ваьлла 1970-чу шарахь Шуьйтахь районан газетан аг1онашкахь.Шен кхоллараллин некъ цо д1каболийра стихаш а, дийцарш а яздарца.

Яздархочун корматалла кхоччуш караерзор нисделира цуьнан Нохч-Г1алг1айн пачхьалкхан университетехь доьшуш

Волуш. Литературехь Ахмадовн дуьххьара хилла хьехамча яздархо Окуев Шима ву, амма цуьнан ерриге а кхоллараллина боккха т1е1аткъам бинера нохчийн литературан юьхь йолийна волу Бадуев С. Ву, ткъа т1аьхьо-поэт, этнограф Сулейманов А.

Исбаьхьаллин литературехь прозин жанр шена герга хетахь а, цо болх бо поэзехь а, прозехь а, драматургехь а. Яздархочун дийцарш,повесташ,стихаш арайийла юкъарчу гуларшкахь, «Орга» а,«Стела1ад» журналаш т1ехь.Ахмадовс арахецна цхьа мог1а книгаш:«Десачу ц1а чохь буьйса.»;«Сатоссуш, седарчий довш.»; «Маьрк1ажехь дитташ.»

Карарчу хенахь драматургин жанрехь болх беш ву яздархо.

2) «Телефон» дийцар т1ехь гайтина жимачу к1ентан дахар, цуьнан шен нанна гатло са,туьйсу са.Жима к1ант нана а елла, нана ялар бахьана телефон ю моьттуш ву, дененаца 1аш ву.Х1ора буьйсанна а цо шен нана юьйцу шен денене и деган ийжам а бу цунна.

V.1амийнарг т1еч1аг1дар.

1. Дешархошка ешийтар.

2.Дуьххьара шера а, дика а йоьшуьйту дешархошка.

3.Дешархошка шаьш ма кхеттара схьадуьйцуьту дийцар

VΙ.Хаттарш а луш д1ахьо болх.

-Мила ву дийцаран турпалхо?Мел хан ю цуьнан?

-Х1унда вог1уш хилла Зеламха, х1ора денна аьлча санна, з1енан отделени йолчу керта?

-Маца евзина Хилла Зеламхина Ба1а?Цуьнан кхетамехь мила ю и?

-Х1ун кхаъ баьккхина хазахетийтира дас Зелимхина?

-Нана больницера ц1а яре сатуьйсуш, х1ун тайпа сурт дуьхьалтуьйсура к1антана?

 

 

VΙΙ.Урокан жам1 дар.

-Вай урокан ц1е х1ун ю?

-Муьлха автор ву вай тахана 1амийнарг?

-Цо язйина муьлха дийцар вай тахана 1амийна?

 

Ком-ть еш оценкаш д1ах1иттайо.

VΙΙΙ.Ц1ахь бан болх.

1. Ахмадов М..дахарех некъ хаар.

2. Дийцаран чулацам схьабийцар.

 

 

Г1а урок.

Урокан ц1е:Ахмадов М. «Телефон.»

1алашо: Авторан дахар а, кхолларалла а карладаккхар..

Дийцарин чулацам бовзийтар.

Урок д1аяхьар.

Ι.Урокан болх д1ах1оттор.

ΙΙ.Ц1ахь бина болх таллар.

1) Ахмадовн Мусан биографи схьайийцитар.

2)рог1ехь йийцитар.

3)хаттарш далар.

-Мила ву дийцаран турпалхо?Мел хан ю цуьнан?

-Х1унда вог1уш хилла Зеламха, х1ора денна аьлча санна, з1енан отделени йолчу керта?

-Маца евзина Хилла Зеламхина Ба1а?Цуьнан кхетамехь мила ю и?

-Х1ун кхаъ баьккхина хазахетийтира дас Зелимхина?

-Нана больницера ц1а яре сатуьйсуш, х1ун тайпа сурт дуьхьалтуьйсура к1антана?

ΙΙΙ.Хьалха 1амийнарг карладаккхар.

-« Гила борз » ц1е йолу дийцар т1ехь коьрта турпалхой мила ву?

-Х1ун дара Даудан дагахь 1еткъаш дерг?

-Борз кхузарчу меттигашка схьакхалхаран х1ун бахьана хилла?

-Даудах х1унда ца тешаш хилла 1усман?

-Дахарехь дукха х1уманаш гина волу Дауд стен цецваьккхинера?

-Шуна муха хета,оцу меттигера д1а х1унда яхана борз?

-Маца а,мичахь вина Ахмадов 1.?

-Муьлха дийцар дув ай цуьнан 1амийнарг?

-Х1ун хан ю дийцар т1ехь гайтинарг,муьлш бу цуьнан коьрта турпалхой?

-Жимачу доьзалан 1ер-дахар а,церан вовшашца йолу юкъаметтиг а муха гайтина дийцарехь?

-Зараан дотт1аг1чо цуьнан деда эвлаяъ санна стаг ву аларан х1ун бахьана ду?

-Вайн махкахь хиллачу т1амо жимачу Зараан дахаре беанчу бохамах лаций дийца.

-Чов а йина, ша больнице охьайиллинчу хенахь,х1ун ойланаш йора жимачу Зараа?

 

ΙV.1амийнарг т1еч1аг1дар.

1. Дешархошка ешийтар.

2.Дуьххьара шера а, дика а йоьшуьйту дешархошка.

3.Дешархошка шаьш ма кхеттара схьадуьйцуьту шолаг1 дакъа дийцари.

 

 

VΙ.Хаттарш а луш д1ахьо болх.

-Зеламхина Зайнаъ цаезаран бахьана дийца.

-Шен доттаг1чунна Шарпуддинах х1ун накъосталла дан г1ерташ хилла Зеламха?

-Х1унда дохийна хилла Зеламхас з1ена отделенин кор?

-Аша х1ун дийр дара цуьнан метта хилча?

-Зударий цецбаьхнарг х1ун дара?

Зеламхин даг чохь 1аь1нарг х1ун хиллера?

VΙΙ.Урокан жам1 дар.

-Вай урокан ц1е х1ун ю?

-Муьлха автор ву вай тахана 1амийнарг?

-Цо язйина муьлха дийцар вай тахана 1амийна?

 

Ком-ть еш оценкаш д1ах1иттайо.

VΙΙΙ.Ц1ахь бан болх.

1. Ахмадов М..дахарех некъ хаар.

2. Дийцаран чулацам схьабийцар.

 

 

Г1а урок.