Фаризат отурганда кылчайып бир карап койду да;

- Карактарым, сиздер казак эмессиздерби? - деди казакча.

- Казакпыз гой. Жердеш чыгып калдык гой аке, - деди Шаа да казакча.

- Туура, осундай болуп калды. Энди мен бул Москөөдө көп жыл жасап казакшаны да толык билмеймин, - деп койду, кайра күнөөлүүчө.

- Шондо турган кеп жок гой, - деп барып калганын орусчалай, - Биз деле казакча сайрап жибербейбиз, - деди эле таксист каткырып күлүп калды. Кичине жүрүшкөндөн кийин:

- Осу күндүзү бирөөлөр келип, карагыма оксос сүрөт көргөзүп, "көрсөңүздөр кабарлагыла, чоң сыйлыгы болот" деп таксисттерди бүт кыдырып кетисти гой - деди Фаризатты көрсөтө. Экөө бири-бирин үнсүз тиктешип коюшту.

- Аке, сизге ишенебиз. Оозуңуздан сөз чыкпас деп сизди албадымбы, -деди Шаа орусчалай.

- Акесинин оозун урайын. Осуларыңа айгак болмок белем. Жердестерди сатмай жок гой, - деп койду таксист.

Фаризаттын мейманканасында Шаа жарым саатча кармалды. Фаризат акча салган бел боону дивандын астына скоч менен бекитип катып койгон экен. Шаа коңшу бөлмөдөн орун алды. Балкон аркылуу кирип өз сумкасына тигинин кийимдерин, акчасын салып чыкты. Фаризат алысыраакта таксиде күтүп отурду. Эшиги менен кирсе деле болмок. Ачкычы бар болчу. Жүрөгү бир нерсе сезип эшикке жолободу. Ичкери киргенде абайлап караса ички бетине микрофон орнотулган экен. Эшик ачылаары менен белги берилмек экен.

Жолду карата Шаанын ийнине башын жөлөгөн Фаризат;

- Сен баргыча мен кантип чыдайм. Сагынып, кусалыктан өлүп кетем го. Кетким келбей атат. Өлсөм деле сенин жаныңда жүрсөм болот эле, - деп наалып барды. Таксистти күттүрүп коюп чакан вокзалдан Фаризатты Алмата поездине салып жөнөттү. Кетеринде вагонго Фаризат ыйлап атып араң отурду. Жанагы бел боого тизиле салынган жалаң жүз долларлык пачкалардан экөөнү гана сууруп алып өзүнө калтырды да калганын бүт Шаага кармата берди. "Албайм, өзүңдө жүрсүн" десе да болбоду. Бул аябай ишенерин, күтөрүн билгизгиси келгени эле.

Поезд ордунан козголуп, Фаризат жөнөп кеткенде Шаанын да жүрөгү тызылдап аябай жакын, кымбат адамынан айрылгансып умсуна түштү. Тим эле аркасынан кошо кеткиси келип кетти.

Таксист кайра түз жол менен келди. Баратканда посттордон качып, улам кичинекей бурулуш жолдорго салып барган. Жолдо карата улам Фаризатты ойлоп келатты. Аман жетсе экен деп коөт. Өзүндөгү туюмга караганда аман жетет. Поездге салып атканда караса аурасын бузган кара көлөкө жок болуп калганын көрдү.

Эми Мырзаны алып чыгуу керек - деп койду ичинен. Мырзаны артка тарткан бир иш бар. Ал эмне экенине түшүнүгү жетпеди. Эгер үчөө чогуу чыкканда Фаризат менен Мырзанын тарткылыгы биригип оор болуп кетип, жолдору болбой калышы толук мүмкүн болчу. Ошондуктан Фаризатты аман алып чыксам экен деп теңирге, колдоочуларына миң мертебе жалынып атып жалгыз куткарды.

Шаа жатаканага жакындаганда жүрөгү ылдам согуп, бардык иш жайында эмес экенинен кабар берди. Эшик алдында өзүн бирөөлөр жаман ниет менен күтүп тургандай болуп кетти. "Деги, Мырза аман болсо экен" деп ойлой шашыла басты. Таксист менен эки кварталча алысыраак ээн жерден эсептешип, коө берип жиберген. Коштошуп жатып "Биз жөнүндө жан кишиге оозуңуздан чыгарбаңыз. Болбосо, өз шоруңузга өзүңүз каласыз" - деп эскертти. "Кам жебе карагым. Мен жас бала эмесмин гой. Баарын түсүнөм. Осул сендер бергенди деле Кудай кут кылсын" - деди уучу толо түшкөн долларга чекеси тердей, ишенер ишенбесин билбей.

Фойеде экөө вахтерша кемпир менен сүйлөшүп туруптур. Аларды көрүп Шаа жанынан айнеги калың көз айнегин алып чыгып тагынып алды. Бул жөн гана калың айнектен жасалган очки болчу. Сыртынан караганда көрүүсү өтө начар немедей көрсөтүп коөр эле.

Шааны көрө койгон вахтер кемпир нааразы боло;

- Кечээтен бери үч-төрт жолу келип паспорт текшеришти. Шурик, буларга документиңди көрсөтүп койчу. Өзгөчө азияттарга уйгактай жабышып жатышат. Ушу да жашообу. Демократияңдын... Улут-улутка бөлүнбөй эле баарыбыз Советтик гражданин болуп тынч жашоочу элек, - деп таза орусчасынан сөгүнүп койду. - Шааны көрсөтө: Бул биздин Шурик, студент кезинен эле бизде жашайт. Азыр аспирант. Окумуштуу - деп тааныштыра кетти. Төрт көз Шаага тигилер кербездене карап коюшту да колдоруна документин алып чала-була карап, кайра бере салышты.

- Силер өзүңүздөр ким болосуздар? Эмнеге текшерип жатасыздар? Документиңерди көрсөткүлөчү? - деди Шаа жөн эле кычыктанып.

- Эй төрт көз. Жолуңа түшчү. Болбосо, азыр берки айнек көзүңдү аркынысына кийире урам - деди өзүн тим эле ченде жок эр сезип турган бири.

- Шурик, булар менен акыйлашып эмне кыласың. Органда иштейм дегендерге сурак жок калбадыбы. Мага да кимдер экенин айтышпайт. Сурасаң ороңдошот. Э-э ушуларыңды... деп туруп адатынча дагы сөгүнүп-сөгүнүп алды. Бул вахтерша кемпир өтө сөгүнчөөк болгону менен аябай көңүлү жумшак неме болчу. Шаа майрам сайын кичине болсо да белек берип анда-санда үйдөн келди деп тамак-аш берип койгондуктан Шааны тим эле өз баласындай жакшы көрчү.

Тигилер кемпирдин сөгүнгөнүнө күлө, чыгып кетишти.

Бөлмөдө Мырза санааркап отурган экен. Шааны көрүп кубанып кетти.

- Салып ийдиңизби? - деди Шаанын жүзүнөн эле иш жайында экенин байкап.

- О-оба. Жөнөп кетти. Эми аман Алматыга жетип алса андан ары оңой менен таптырбайт эле, - деп креслого отурду. Экөө кичине тиктеше түшүштү.

- Менин курсагым ачты. Бир нерсе шам-шум этсек болот эле, - деди Шаа.

- Ачка болуп келет го деп майлуу эт менен күрүч басып койгом. Сиздин муздаткычта бүт бар тура. Бир ай бекинип алып жашай берсе болчудай, -деди Мырза жылмая.

Экөө тамак ичип жатканда Мырза божурап баштан өткөн окуяларын кыргызча айтып отурду. Улам "Кыргызча туура эле сүйлөп жатамбы?" - деп коөт.

- Туура эле сүйлөп жатасың. Болгону англис акценти бар. Анан да сөздөрдүн баш-аягын айрым учурда алмаштырып жиберет экенсиң. Эч нерсе эмес. Бат эле кайра үйрөнүп кетесиң, - деди Шаа чын дилден.

- Мен таптакыр унутуп калдымбы? - деп коркчумун. Дагы шүгүр, - деп койду Мырза.

- Орус тилин таптак, акценти жок сүйлөйт экенсиң. Муну кайдан үйрөнгөнсүң?

- Инструкторубуз орус аял эле. Өзгөчө катуу таш боор неме болчу. Кичине жаңылсаң жаза алмай. Анан көрөйүн так сүйлөбөгөндү. Күнү-түнү орус тилинин эрежелерин жаттадык го. Бизге орус, англис, араб тилин өзгөчө катуу окутушту. Мен өзүм ойлойм ушул үч тилде тең так сүйлөйм - деп. Кейпи, мени дүйнөлүк террористтикке же киллерликке даярдашты окшойт, - деп ийнин күйшөп койду да, - Эмнеси болсо да бактыма сиз жолуктуңуз. Ошолордон кутулганыма сүйүнүп отурам - деди бажырайа. Шаа "Али толук кутула элексиң" дейин деп кайра кубанычын бузгусу келбеди.

Тамактанып бүтүшкөндөн кийин таксисттердин бардыгына Фаризат менен Мырзанын сүрөттөрү көрсөтүлүп, "көрөөрүңөр менен кабарлагыла. Чоң сыйлык аласыңар" деп байге коюлганын айтты эле Мырза ойлуу отуруп калды. Анан "Игрок" жөнүндөгү "Жырткычтын" айткандарын бүт айтып берди да;

- Бизде бир гана жол бар, "Игрок" бизге жеткиче күтүп отура бербей биз "Игрокко" жетип жок кылышыбыз керек. Болбосо, ал бизди өмүр бою тынч койбойт. Ал тынчыйын деген күндө да кожоюн тынчытпайт. Кантсе да көп каражат жумшап койду. Ар бир жумшалган каражаттын жыйынтыгы болуш керек да. Сиз мага эптеп "Игрок" жаткан уяны билип берсеңиз калган жумушту өзүм бүтүрөм. Ал азыр мага кол салат деп түк ойлобойт. Кайсыл бир мейманканага жатып алып телефон менен баарын башкарып коюп, сойкулар менен чардап же адатынча бильярд ойноп жатса керек. Анын башын жулуш тооктукунан да оңой, - деди Мырза кыжырлуу. Бул бүт бойдон "Жырткычтын" үйрөткөн сабагы болчу.

Шаа болсо Мырзанын жапжаш туруп терең ойлогонуна оозу ачыла, таң кала түштү.

- Эгер биз башчысыынан айырсак башкалар алдастай түшүшөт. Италиялык менен күрсүгүйдү кожоюн эмгиче жок кылдырды болуш керек. Мындай чоң жаңылууну ал кечирбейт. Ошентип, эң башкы душман бизде "Игрок" гана. "Игрок" жок болсо калган башчылар коркуп кетишет да же качышат же жашынып өз жандарын коргоого өтүшөт. Кыскасы, "эт эмес табагыңды таап ал" болушат. Так ошондо биз шаардан чыгып кете алабыз. Ансыз өтө коркунучтуу болот, - деди Мырза ишенимдүү.